Vitale medewerkers, duurzame inzetbaarheid en kwaliteit

Zorginstelling Laurens wilde een toekomstgerichte en wendbare facilitaire organisatie inrichten, door onder andere over te stappen van uitbestede schoonmaak naar inbestede schoonmaak. De vraag aan Alpheios: “Help ons door procesmatig en operationeel te adviseren en te ondersteunen, zodat we een optimale afstemming tussen mensen, middelen, methoden en machines krijgen.” De focus lag daarbij op vitale medewerkers, duurzame inzetbaarheid en kwaliteit.

Schoonmaak als onderdeel van de organisatie

‘Onze schoonmakers stralen echt trots, betrokkenheid en bevlogenheid uit’, vertelt even later Rop Spanjaard, directeur Facilitair en Vastgoed bij Laurens. ‘Je ziet ze gewoon shinen bij hun machine en hun schoonmaaktrolley. Ze worden gezien én mogen gezien worden. Schoonmaak is voor ons een wezenlijk onderdeel van de beleving van de organisatie.’

In drie jaar tijd heeft Laurens een grootschalige transitie doorlopen. De start werd ingezet met een strategisch beleidsplan om alle 29 locaties van de zorginstelling uniform te organiseren. Disciplines die er op elke locatie zijn – zoals eten & drinken, het gastvrije onthaal en de schoonmaak – wilde Laurens voortaan in eigen beheer uitvoeren. ‘We zijn dan niet afhankelijk van de willekeur van een externe aanbieder. We hebben alle touwtjes in handen, ook wat betreft de keuze van middelen en de wijze waarop iets schoongemaakt wordt’, legt Spanjaard uit. ‘Hierdoor kunnen we de schoonmaak zo inrichten dat deze volledig aansluit bij onze ambitie: toekomstbestendig én gericht op duurzame inzetbaarheid. Want we willen onze schoonmakers zo lang mogelijk gezond en vitaal houden. Schoonmaken is zwaar werk en al helemaal op een locatie met een kwetsbare bewonersgroep. Vooral veelvuldig bukken leidt tot verzuim. En dus gingen we op zoek naar een methodiek die het werk lichter maakt.’

Luisteren op de werkvloer

Laurens startte een aanbesteding en ging uiteindelijk met Alpheios in zee. ‘Een bijzondere club’, beaamt Spanjaard. ‘De meeste leveranciers bedrijven sales: ze willen hun waren slijten. Bij Alpheios vragen ze eerst wat je nodig hebt en waarmee ze je kunnen helpen. Na goed geluisterd te hebben, werken ze samen met je aan de beste oplossing en de implementatie ervan, onder andere met trainingen en begeleiding op de werkvloer. Er is echt sprake van een partnership, waarin Alpheios ruim 60 jaar ervaring in de zorg meebrengt. Met het Triple T-concept als basis hebben we nu een methodiek met een optimale afstemming van middelen, materialen, machines en mensen. Aan de hand hiervan hebben we niet alleen de schoonmaak binnen de facilitaire dienst ingericht, maar ook de schoonmaak in de zorg. Daarbij hebben we duidelijk afgesproken wie wat doet en wie waarvoor verantwoordelijk is. Wordt er ’s nachts, als de schoonmakers niet aanwezig zijn, koffie gemorst? Dan maakt het zorgpersoneel dit schoon. Met het juiste middel, volgens de instructie. We blijven hierover met elkaar in gesprek, zodat facilitair en de zorg elkaar niet tegenwerken, maar juist samenwerken.’

Een groot verschil met jaren geleden

‘Maar let wel: de zorg ruimt op, de schoonmaak maakt schoon’, voegt Ton Wouters toe. Wouters is eerste medewerker service bij de Oudelandse Hof en Huize Sint Petrus en stuurt de schoonmakers in deze twee zorglocaties aan. Hij merkt echt een verschil tussen nu en enkele jaren geleden. ‘Het werkt veel fijner met een eigen schoonmaakdienst in huis. Neem de vloer; die werd eerst op afgesproken tijden geboend, maar tussendoor niet. Als er dan toch iets gebeurde, werd dat met de hand schoongemaakt. Nu pakken we de schrob-/zuigmachine en maken het grondig schoon. Beter voor de vloer, maar ook fijner voor de schoonmaker, want de bediening van de machine is heel prettig. En de trolley die onze schoonmakers gebruiken, maakt het werken ook lichter.’ ‘Ja, dat merkten we al bij de workshops van Alpheios’, haakt Spanjaard in. ‘Een van de deelnemers, een dame van 61, was enorm opgetogen toen ze de instructie kreeg: “Wow, ik denk dat ik hiermee mijn pensioen ga halen!”.’

De schoonmaker centraal

Opvallend is ook de trots. Wouters: ‘Op een van de locaties was een schoonmaker boos omdat iemand van het zorgpersoneel af en toe een schoonmaakmiddel voor het toilet uit zijn trolley “leende”. Op het factsheet bij de Werktaakkaart staat hoe lang je bij normaal gebruik over een fles doet. Die instructie kon hij nu niet volgen, omdat de fles veel sneller leeg ging. Dat frustreerde hem enorm. Hij sluit voortaan zijn trolley af. Een prachtig voorbeeld van trots, van de verantwoordelijkheid die onze schoonmakers voelen: wat in de trolley zit, is van de schoonmakers. Zij weten hoe je moet schoonmaken, dus een ander moet van de spullen afblijven.’

Tientallen sollicitatiereacties

‘Schoonmaken is een vak geworden en niet meer een dienst onderaan de voedselketen’, concludeert Spanjaard. ‘Schoonmaak staat midden in de organisatie. Sommige schoonmakers voelen zich zelfs zo betrokken bij Laurens, dat ze de stap naar de zorg maken en huiskamerbegeleider worden. Vandaar ook dat we volop in de schoonmaak investeren en ons daarbij laten bijstaan door onze partner Alpheios. We willen simpelweg dat onze mensen gezond en vitaal blijven. En dat betaalt zich terug met die trots, betrokkenheid en bevlogenheid. Dat voelen onze schoonmakers en straalt ook naar buiten toe. Het zingt rond dat we hier een goed werkklimaat en een goede methodiek bieden. Als we een schoonmaakvacature plaatsen, krijgen we tientallen reacties! We moeten soms zelfs extra recruitment uren begroten. Hoezo arbeidsmarkttekort?’